Nhiều tỉnh đã đồng loạt kiến nghị đến Chính phủ, Bộ Công thương xem xét, gia hạn cơ chế mua bán điện cố định (FIT) theo quyết định số 39 đối với các dự án đang triển khai trên địa bàn bởi tiến độ bị ảnh hưởng do COVID-19.
Lý do được các địa phương đưa ra là do dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp dẫn tới tiến độ cung cấp tuabin gió bị ảnh hưởng (nhà thầu cung cấp thiết bị ở nước ngoài chậm tiến độ tại nước sở tại, vận chuyển thiết bị siêu trường siêu trọng gặp khó do giãn cách xã hội), hoạt động xuất nhập cảnh của chuyên gia và công nhân, xuất nhập khẩu hàng hóa bị gián đoạn, giá cả vật tư tăng cao bất thường… nên rất nhiều dự án điện gió ở các tỉnh nêu trên đều đứng trước ngưỡng cửa chậm tiến độ vận hành.
Vì vậy, các địa phương đã kiến nghị Thủ tướng, Bộ Công Thương xem xét, chấp thuận gia hạn thời gian áp dụng cơ chế giá FIT đối với các dự án trực thuộc địa bàn.
Theo UBND tỉnh Trà Vinh, đến nay Trà Vinh đã chấp thuận chủ trương đầu tư 8 dự án điện gió với tổng công suất 570MW. Trong số này, ghi nhận 6 dự án đang được địa phương hỗ trợ đẩy nhanh tiến độ thi công, gồm: điện gió Trà Vinh – Hàn Quốc (giai đoạn 1) công suất 48 MW, điện gió V1-2 (48 MW), điện gió số 3 tại vị trí V1-3 (48 MW), điện gió Duyên Hải (48 MW), điện gió Hiệp Thạnh (78 MW), điện gió Đông Hải 1 (100 MW).
Qua theo dõi tình hình thực tế cùng với đánh giá của chính các nhà đầu tư thì khả năng nhiều dự án trễ hẹn vận hành thương mại vào trước 31-10-2021. Do đó, tỉnh Trà Vinh kiến nghị Thủ tướng chấp thuận gia hạn thời gian áp dụng cơ chế giá FIT với các dự án điện gió trên địa bàn tới ít nhất là hết tháng 4-2022.
Tại tỉnh Sóc Trăng, có tổng cộng 20 dự án điện gió (tổng công suất 1.435 MW) được duyệt vào quy hoạch phát triển điện gió của địa phương cũng như quy hoạch điện VII. Hiện tại, tỉnh đã chấp thuận chủ trương đối với 16 dự án (tổng công suất khoảng 1.095 MW), trong đó 11 dự án đang thi công.
Với ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 dẫn tới tình trạng chậm tiến độ thi công, khó đảm bảo vận hành kịp thời hạn hưởng giá FIT, UBND tỉnh Sóc Trăng kiến nghị Bộ Công thương trình Thủ tướng gia hạn thời gian thực hiện cơ chế giá FIT đến hết 31-3-2022. Đối tượng được hưởng gia hạn là các dự án điện gió đang triển khai thi công (đã có hợp đồng mua bán điện ký kết, hợp đồng mua sắm thiết bị, báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế kỹ thuật…).
UBND tỉnh Gia Lai cũng kiến nghị mốc lùi thời hạn là đến hết 31-12-2021. Hiện nay, địa phương này đã phê duyệt chủ trương đầu tư cho 17 dự án điện gió (tổng công suất khoảng 1.242 MW, đã được duyệt vào quy hoạch).
Dự án điện gió lo trễ tiến độ
Theo số liệu cập nhật của
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đến hết ngày 3-8-2021 đã có tổng cộng 106 nhà máy điện gió gửi văn bản và hồ sơ đăng ký chương trình đóng điện và hòa lưới, thử nghiệm, đề nghị công nhận vận hành thương mại (COD). Tổng công suất đăng ký thử nghiệm COD của 106 nhà máy điện gió này là 5.655,5 MW.
Tuy vậy, theo nhận định của các nhà đầu tư điện gió, việc đăng ký của các nhà đầu tư là thủ tục hành chính, song để hoàn thành dự án kịp tiến độ trong điều kiện hiện nay cũng gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, trong số 106 nhà máy gửi hồ sơ, vẫn có các dự án chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng. Trong khi đó, thời hạn hưởng giá ưu đãi chỉ còn hơn 2 tháng khi giá FIT cho điện gió sẽ kết thúc sau ngày 31-10 theo quyết định 39.
Theo một chủ đầu tư dự án điện gió, để có thể đáp ứng điều kiện hạn nộp hồ sơ chạy thử nghiệm thu chuẩn bị đề nghị công nhận ngày vận hành thương mại (COD) trước thời điểm 31-10-2021, chủ đầu tư các nhà máy điện gió phải gửi văn bản và hồ sơ theo quy định cho bên mua điện (EVN) muộn nhất là ngày 3-8-2021. Tuy vậy, còn trên thực tế còn triển khai được hay không lại phụ thuộc vào tiến độ chủ đầu tư. Các nhà đầu tư dự báo mức công suất điện gió có thể vận hành trước thời điểm 31-10-2021 sẽ thấp hơn mức công suất mà chủ đầu tư đã đăng ký với EVN.
Theo
Viện Năng lượng (Bộ Công Thương), hiện nay, tổng công suất các nguồn năng lượng tái tạo đã được phê duyệt bổ sung quy hoạch đến năm 2025 khoảng 25.500 MW (chưa bao gồm các dự án điện mặt trời mái nhà). Bao gồm 13.900 MW điện mặt trời trang trại và 11.500 MW điện gió.
Như vậy còn lại khoảng 5.000 MW điện mặt trời và 6.144 MW điện gió đã phê duyệt quy hoạch nhưng không kịp đưa vào vận hành trong năm 2021. Tuy nhiên, hiện nay chưa có thông tin cụ thể về các cơ chế khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo cho giai đoạn sau tháng 10-2021, do đó các dự án điện gió sẽ đối diện với nhiều rủi ro nếu không kịp vận hành thương mại trước 11 năm nay. nên tiến độ các nguồn này còn nhiều rủi ro.
Theo báo cáo cập nhật cân đối cung cầu điện giai đoạn 2021-2025 của EVN, trong trường hợp các nguồn điện chậm tiến độ, nguồn năng lượng tái tạo ngừng triển khai sau mốc tháng 10-2021 thì hệ thống sẽ bị thiếu hụt nguồn cung lớn. Sản lượng thiếu hụt có thể lên tới 27,7 tỉ kWh điện vào năm 2025.